بنا بر آنچه خبرگزاری ها تا کنون منتشر کرده اند در نزدیکی تخت جمشید و در محدوده شهر پارسه حفاری هایی با مشارکت باستان شناسان ایتالیایی انجام گرفته که بالاخره منجر به کشف دروازه بزرگ از دوران کوروش هخامنشی شده است. بقایای این ساختمان بزرگ که از خشت و آجر ساخته شده در زیر خروارها خاک مدفون است و باستان شناسان فقط بخش های کوچکی از آن را خارج کرده اند تا بتوانند مطالعاتی علمی برای شناخت این ساختمان انجام دهند.
این بنا که طول و عرضی حدود 30 متر داشته با دیواری از خشت به قطر 10 متر ساخته شده و لایه بیرونی دیوار با آجرهای لعابدار پوشانده شده بوده است. بررسی تعدادی از آجر های بجا مانده نشان می دهد که نقوش حیوانات افسانه ای روی آجر ها همانند نقش های بناهای باستانی شهر بابل است. همان شهری که کوروش آن را بدون خشونت فتح کرد و کتیبه معروف کوروش مربوط به پیروزی بر آن است.
تُل آجری دروازهای است که پیش از تختجمشید و برای کاخ فیروزی که امروز به طور کامل تخریب شده، در محوطه شهر باستانی پارسه ساخته شدهاست. بنایی که در ۳ کیلومتری تختجمشید واقع شده اما قدیمیتر از تختگاه (مجموعهٔ تخت جمشید) ساخته شدهاست.
در فصل های گذشته، عملیات باستان شناسی در منطقه تل آجری، چندین اثر و بناهای تاریخی، دارای آجرهای لعاب دار با تصاویری از اسطوره های ایران که قابل مقایسه با بین النهرین و شوش است، کشف شد.محوطه تاریخی تل آجری در نزدیکی تخت جمشید قرار دارد و یکی از بناهای متعلق به دوران هخامنشیان است که به ثبت ملی رسیده و به لحاظ ارزش های تاریخی و هویت محتوایی، میراثی ارزشمند است.
بناهایی که در این محوطه کشف شده به احتمال زیاد پیش از بنای تختگاه تخت جمشید ساخته شده و در واقع کشفیات اخیر، خلاء های تاریخی شهر پارسه به ویژه در دوره حکومت کوروش و کمبوجیه و پیش از به قدرت رسیدن داریوش هخامنشی در سال ۵۲۱ پیش از میلاد را پر می کند.
از باقی مانده اندک آجرهایی که از زیر خاک به دست آمده نقش دو حیوان قابل شناسایی است. اول نقش گاو که بعدها هم در معماری تخت جمشید نیز استفاده شد و نقش دیگر حیوانی افسانه ای به نام موشخوشو، نماد و سمبل خدای مردوک است. مردوک خدای کشاورزی و باروی بود و بعدها خدای شجاعت و جنگاوری نیز شد. تصویر این موجود افسانه ای قبلا در دروازه ی ایشتار شهر بابل دیده شده بود اما در هنر هخامنشی هرگز دیده نشده است.
دروازه ایشتار شهر بابل حدود 2600 سال قبل به وسیله نبوکدنصر ساخته شده بود. این دروازه عظیم با کاشی های لعابدار شامل نقوش حیواناتی مانند شیر، گاو و موشخوشو تزیین شده بود. باستان شناسانی که حدود 100 سال پیش در عراق حفاری می کردند موفق به کشف شهر بابل و این دروازه زیبا شدند و اکنون کاشی های این دروازه در موزه برلین دوباره سرپا شده است.
موشخوشو چه حیوانی است؟
اما این حیوان اسطوره ای که از چند حیوان مختلف ساخته شده نمادی برای خدای مردوک یکی از خدایان قدرتمند بابلی بود. بدن این حیوان مانند اژدها فلس دارد پاهای عقبش پاهای عقاب است و پاهای جلویش پاهای شیر است. سر و دم این حیوان نیز همانند افعی شاخدار است. موشخوشو خدایی بابلی است که به گواهی تاریخ در میان ایرانیان جایی نداشته است. اکنون باید منتظر بود تا باستان شناسان با کشف بقیه این بنای عجیب به سوالات زیادی پاسخ دهند.
کشف دروازه بزرگ از دوران کوروش می تواند سرآغاز یافتن اطلاعات بیشتری از پادشاهی کوروش هخامنشی باشد.