کهکشان راه شیری

   مقدمه :

در شبی تاریک و صاف ، ستارگان چنان می درخشند که گویی می توان با دست آنها را لمس کرد و در واقع بیشتر ستارگان قابل دید برای چشم غیر مسلح ، در محدوده یک هزار سال نوری واقع هستند . گذشته از ستارگان چشمک زن ، نواری مه مانند و کم نور در سرتاسر آسمان کشیده شده است که به آن راه شیری می گوییم . این مه حفره فام ، ده ها هزار سال نوری با ما فاصله دارد . با دوربین دو چشمی یا تلسکوپ کوچک ، به صورت اجتماع انبوهی از هزاران هزار ستاره کم نور دیده می شود . گرچه این ستارگان بسیار دوردست هستند ، ولی مجموع نور آنها را می توان با چشم دید .

مشخصات کهکشان راه شیری

کهکشان راه شیری ، کهکشانی مارپیچی است که شامل حدود 500 میلیارد ستاره است . این کهکشان حدود 10 میلیارد سال پیش ، از یک ابر عظیم گاز و غبار تشکیل یافت . در قسمت مرکزی کهکشان راه شیری هسته ای کروی قرار دارد که ممکن است شامل یک حفره سیاه نیز باشد . هسته توسط گروهی از دنباله های مارپیچی دربرگرفته شده است . این دنباله از ستاره های فروزان تازه شکل یافته تشکیل شده اند . هسته و قرص کهکشان با هاله ای از ستاره هایی با طول بسیار زیاد ، دربرگرفته شده اند .

قطر هسته یک کهکشان در حدود 10000 سال نوری است . قسمت احاطه کننده هسته دارای قطری برابر با 100000 سال نوری و ضخامتی برابر با 1000 سال نوری می رسد . هاله کهکشان دارای قطری تا 50000 سال نوری است . منظومه شمسی ( شامل ابر اوپتیک – اورت ) با عرضی برابر با سه سال نوری نسبتا کوچک به نطر می رسد . خورشید با سرعتی حدود 220 کیلومتر ( 135 مایل ) در ثانیه ، مرکز کهکشان را در مدت زمانی حدود 250 میلیون سال دور می زند . تاکنون خورشید 15 تا 20 دور به گرد هسته کهکشان چرخیده است .

 گذر صورتهای فلکی از راه شیری

بیرون از راستای راه شیری تعداد بسیار کمی ستاره کم نور وجود دارد . به طوری که درخشش مبهمی نیز از آنها آشکار نمی شود . به علت آن که راه شیری دایره  کاملی در سرتاسر آسمان تشکیل می دهد ، در هر نقطه روی زمین می توان بخش هایی از آن را دید . چند صورت فلکی مهم که راه شیری از میانشان می گذرد ، شامل ذات الکرسی ، پرساوس ، ممسک الاعنه ( ارابه ران ) ، تکشاخ ، بادبان ، صلیب ، عقرب ، قوس ، دلو و دجاجه است .

فراوانی میدان ستاره

انبوه ترین میدان ستاره ای ، در راه شیری جنوبی قرار دارد که منظر زیبایی در آسیای جنوبی و آفریقای جنوبی به وجود می آورد . برای رصد کنندگان واقع در نیمکره شمالی ، بهترین حالت راه شیری اواخر تابستان دیده می شود . هنگامی که دجاجه را بتوان در بالای سر دید .

ماهیت راه شیری

 ما منظره کهکشان عظیم و پرستاره ای را که درون آن زندگی می کنیم ، به صورت راه شیری می بینیم . در کهکشان ما ، احتمالا صد هزار میلیون ستاره وجود دارد . ما در میان این کهکشان هستیم و به همین دلیل نمی توانیم شکل کلی آن را به آسانی تجسم کنیم . در واقع ، کهکشان راه شیری ، شبیه یک چرخ فلکی غول پیکر است و دو بازوی پرستاره دارد که چندین بار به دور بخش مرکزی پیچیده اند . طول کهکشان ما 100000 سال نوری است  ، 30000 سال طول می کشد تا یک پیام رادیویی از زمین به مرکز آن برسد . اگر ستارگان کهکشان را با سرعت سه ستاره در یک ثانیه بشماریم ، هزار سال طول می کشد .

قسمت نورانی راه شیری

روشن ترین بخش راه شیری در صورت فلکی قوس است . تلسکوپ های رادیویی فروسرخ ، علامتهای پرقدرتی از این منطقه را آشکار می کنند . شاید در مرکز بیظلم کهکشان ما ، یعنی در راستای صورت فلکی قوس ، سیاهچاله بسیار بزرگی وجود داشته باشد که آزادانه ستارگان و سیاره ها را می بلعد و توده انبوهی از آنها را در کنار هم جمع می کند .

تغییر صورت های فلکی

چرخش آرام کهکشان ما که در آن بخشهای مرکزی پیوسته از قسمتهای بیرونی پیشی می گیرند ، به این معنی است که ستارگان نیز به طور مداوم در پهنه آسمان حرکت می کنند . در چند میلیون سال آینده ، منظره صورتهای فلکی در نتیجه این حرکت بی وقفه ستارگان تغییر حالت خواهد داد .

                                                                                                                                    برگرفته از مجله رشد