کوهنوردی خون شما را تا ماه‌ها تغییر می‌دهد

بدن انسان خیلی زود و در طول تنها یک شب متناسب با شرایط محیطی ارتفاعات بالا وفق می‌یابد و این تغییرات زیستی می‌توانند تا ماه‌ها ادامه داشته باشند؛ حتی پس از وقتی که فرد به ارتفاعات پایین‌تر برمی‌گردد.

برای اولین بار، دانشمندان خون کوهنوردان را مقایسه کرده و مشاهده کردند که چگونه چندین تغییر مختلف بر توانایی سلول قرمز خون در نگه‌داری اکسیژن تاثیر می‌گذارد. این اتفاق ظرف چند ساعت رخ می‌دهد.

سال‌ها تصور بر این بوده که بدن انسان در ارتفاعات بالا سلول‌های قرمز جدیدی تولید می‌کند که بهتر می‌توانند اکسیژن مورد نیاز ماهیچه‌ها و اعضای بدن را تامین کنند. این یعنی دانشمندان تصور می‌کردند که در مکان‌هایی مثل قله اورست که اتمسفرش تقریبا نصف سطح دریا اکسیژن دارد، بدن انسان به تدریج سلول‌های قرمز را با نسخه‌های جدیدتری جایگزین می‌کند که کار انتقال و تحویل اکسیژن را بهتر می‌توانند انجام دهند.

«رابرت روچ»، سرپرست این تیم تحقیقاتی از دانشگاه کلورادو می‌گوید: «۵۰ سال است که باور ما این بوده». اما این باور یک مشکل بزرگ دارد. شاید این باور در مورد کسانی که کل زندگی‌شان را در ارتفاعات بالا و شرایط محیطی کم اکسیژن می گذرانند، درست باشد، اما تجربه کوهنوردان را توضیح نمی‌دهد.

درست است که بدن ما در هر ثانیه ۲ میلیون سلول قرمز جدید تولید می‌کند، اما هفته‌ها طول می‌کشد تا تمام سلول‌های خونی قرمز جایگزین شوند. بنابراین، اگر تطابق یافتن بدن هفته‌ها طول می‌کشد، پس کوهنوردان چگونه در آن ارتفاعات زنده می‌مانند؟

محققان پس از انجام آزمایش‌های مختلف و تجزیه و تحلیل نتایج آزمایش خون متوجه شدند که سلول‌های قرمز جایگزین نمی‌شدند، بلکه تغییر می‌کردند. فرایند این تغییر هم پس از قرار گرفتن در محیط کوهستانی و کم‌اکسیژن در روز اول، خیلی زود و تنها ظرف چند ساعت طول کشید.

علاوه بر این، این تیم پی برد که تغییرات مختلف مربوط به توانایی سلول‌های قرمز در انتقال اکسیژن به ماهیچه‌ها و اعضای حیاتی بسیار پیچیده‌تر از آن چیزی بود که انتظار داشتند.

این یافته هیجان‌انگیز است چون این یعنی اگر با واریته‌های ژنتیکی مورد نیاز برای زنده ماندن در ارتفاعات بالا به دنیا نیامده‌ایم، بدن‌مان همچنان می‌تواند برای مقابله با چالش‌های محیط کم‌اکسیژن دستخوش تغییراتی شود.

این یافته همچنین می‌تواند اطلاعاتی دهد که در آینده برای درمان آسیب‌های منجر به خونریزی شدید مفید باشد.

منبع: Science Alert