راهنمای مطالعه
بلندترین کوه ایران کوه دماوند است که در لیست 10 کوه مرتفع ایران قرار دارد. ارتفاع کوه دماوند، 5671 متر است. محل قرارگیری این کوه در شهرستان لاریجان آمل در مازندران است. به دلیل ارتفاع بالای آن و امکانات بومی، کوه دماوند یکی از پربازدیدترین مقصدهای توریستی در ایران است. برای آشنایی بیشتر با دماوند کوه، ما را تا پایان این مقاله همراهی کنید.
ارتفاع بلندترین کوه ایران
کوه دماوند بلندترین قله در ایران است و به عنوان دوازدهمین قله مرتفع دنیا شناخته می‌شود. بر اساس تحقیقات پایگاه ملی داده‌های علوم زمین ایران، ارتفاع این کوه 5670 متر و ارتفاع قله آن 5671 متر است.
جایگاه کوه دماوند در ادبیات
کوه دماوند در ادبیات فارسی جایگاه ویژه‌ای دارد. به طوری که در کتاب‌های ادبی به دفعات از این کوه یاد شده است. یکی از داستان‌هایی که موجب معروف شدن بیشتر کوه دماوند شده است، داستان به بند کشیده شدن ضحاک توسط فریدون در یکی از غارهای کوه دماوند است. به اعتقاد برخی از ساکنین، هنوز هم ضحاک در غارهای کوه دماوند زندانی است و برخی از ناله‌هایی که اکنون شنیده می‌شود هم صدای اوست.
قصه به زنجیر کشیدن ضحاک در اسطوره‌های ایرانی هم بسیار زیاد تکرار شده است. فردوسی نیز در شاهنامه، داستان به زنجیر کشیدن ضحاک را اینگونه به تصویر می‌کشد:
که این بسته را تا دماوند کوه
ببر همچنان تازیان بی گروه
یکی از معروف‌ترین اشعار درباره کوه دماوند نیز متعلق به ملک الشعرای بهار است که در سال 1301 سروده شده است:
ای دیو سپید پای در بند!
ای گنبد گیتی! ای دماوند!
محل قرارگیری کوه دماوند
کوه دماوند بلندترین کوه ایران و بلندترین کوه آتشفشانی در ایران و خاورمیانه است. محل قرارگیری این کوه در شهرستان لاریجان آمل در مازندران است. در صورتی که هوا آفتابی و صاف باشد هم می‌توان قله دماوند را از تهران، ورامین و قم مشاهده کرد.
بهترین مسیرها برای رفتن به قله دماوند، از شهر تهران و دماوند است. چهار جهت برای رسیدن به قله بلندترین کوه ایران وجود دارد و همگی دارای جان پناه هستند؛ اما بهتر است برای صعود به این قله، با یک تیم کوهنورد حرفه‌ای کوهنوردی را آغاز کنید.
آب و هوای کوه دماوند چگونه است؟
فشار هوای این قله در ارتفاعات با نصف فشار هوا در دریا برابری می‌کند. حداقل دمای هوا در قله کوه دماوند در فصل زمستان 60 درجه زیر صفر و در فصل تابستان 2 درجه زیر صفر است. در این کوه، بیشتر بارندگی‌ها از نوع برف است و تا 1400 میلی متر هم می‌رسد.
تاریخچه کوه دماوند
آشوری‌ها کوه دماوند را همچون سنگ لاجورد باارزش می‌دانستند. در زمان هجوم آشوری‌ها به فلات ایران این کوه بخشی از حدود مادها شمرده می‌شد و در متن‌های آشوری هم بدان اشاره شده است. دیاکونوف، سنت گذاردن پیکر مردگان در کوه‌ها را آیین مغانی می‌انگارد که در دامنه دماوند می‌زیستند و آیین خود را به دیگر جاهای ایران پراکندند.
در دامنه دماوند تعداد زیادی گور پیش از تاریخ وجود دارد. در سده هشتم میلادی در پای کوه دماوند دژی بوده است که موبدی زرتشتی به نام مس‌مغان و پیروانش در آن می‌زیستند و این دژ به فرمان المهدی خلیفه عباسی ویران شده و مس‌مغان نیز کشته شد. در دوران سلطنت پهلوی و در دوره‌های مختلفی از تاریخ ایران از نقش کوه دماوند و خورشید در حال تابش از پشت آن به‌عنوان نماد ایران زمین بهره می‌بردند.
معنای واژه دماوند چیست؟
نام بلندترین کوه ایران، به دو صورت دماوند و دنباوند ثبت شده است. این کوه با نام‌های بیکنی و جبل لاجورد نیز شناخته می‌شود. نام دماوند از ترکیب دو کلمه دم(دمه، بخار)+ آوند(آتشفشان) تشکیل شده است.
کوه دماوند در میراث طبیعی ایران
بلندترین کوه ایران، نماد پایداری و استواری و یک نماد ملی است. کوه دماوند در 30 تیرماه 1386 به عنوان اولین اثر طبیعی ایران در قالب میراث طبیعی ایران در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این کوه با مساحتی بالغ بر 2950 هکتار در سال 1380 با مصوبه شماره 221 مورخ 21.3.81 شورای عالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست اضافه شد.
روز ملی دماوند چه روزی است؟
روز ملی دماوند هم‌زمان با تیرگان در مازندران با نام تیرماه سیزده شو در شب سیزدهم تیر ماه برگزار می‌شود. انجمن دوست داران دماوند کوه، هر ساله این جشن را در روز سیزدهم تیر در دامنه‌های قله دماوند در «شهر رینه لاریجان شهرستان آمل» برگزار می‌کنند. این جشن به ثبت ملی نیز رسیده‌است.
کلام آخر
کوه دماوند که بلندترین کوه ایران است، به عنوان اولین اثر طبیعی ملی ایران است. به جرات می‌توان گفت این کوه زیبا ارزشمندترین اثر ملی نیز هست که دارای پوشش‌های گیاهی و گونه‌های جانوری بسیار زیادی است. تصویر کوه دماوند بر روی اسکناس‌ها نیز حک شده است. هر سال، کوهنوردان زیادی از اقصی نقاط ایران به قله این کوه صعود می‌کنند. در آینده بیشتر درباره این قله بلند و استوار صحبت خواهیم کرد.
راستی اگر دوست داری بدونی بلندترین کوه آفریقا کجاست میتونی مقاله ای که درباره اون نوشتیم رو مطالعه کنی.
