علاقه بشر به نوشتن، از همان دوران غارنشینی، در نام برده وجود داشت و وول خوردن های مداوم آن سبب شد تا انسان اولیه دست به سنگ چخماق شود (معادل همان دست به قلم شدن امروزی!) و روی در و دیوار غار محل سکونتش را با طرح هایی از صحنه های شکار، خواستگاری، بازی سنتی یک قل دوقل و غیره پر کند.
در همین ایام بود که عده ای از شکارچیان اعتراض کردند که در صحنه های نقاشی شده روی دویواره غار، همیشه باید شکارچی ها برنده شوند و اگر انسان اولیه ای که دست به قلم شده، شکارچی ها را بازنده و شاخ خورده نشان می دهد، این امر مصداق بارز سیاه نمایی است و انسان اولیه سنگ چخماق به دست، باید هرچه سریع تر جهت پاره ای توضیحات، به کوچه بن بست پشت غار مراجعه کند!
اما هندی ها، حتی از دوران باستان هم، خالی بند بودند و برای اینکه بتوانند عناصر خالی بندشان را ملزم به پذیرش عواقب و مسئولیت حرف هایشان کنند، قلم را ابداع کردند تا از فهرست خالی بندی های این افراد (به خصوص در ایام نزدیک به انتخابات هند باستان!) سیاهه ای تهیه کنند و بدهند فرد خالی بند، زیرش را با قلم ابداعی امضا کند تا بعدا که خرش از پل گذشت، زیر لب این شعر فولکلور هندی را خطاب به جگرگوشه اش زمزمه نکند که: «فرزند عزیز نور دیده، از دبه کسی ضرر ندیده!»
در یونان باستان، سقراط علاقه و تعصب زیادی روی قلم داشت و سعی می کرد با روشنگری در میان جوانان، آن ها را اهل قلم بار بیاورد، ولی مخالفان سقراط، که بیشتر به قلم (از نوع قلم گاوی برای درست کردن آش ها پرچرب) علاقه داشتند، دلشان می خواست جوانان را از قلم مورد نظر سقراط دور و به قلم گاوی اما اصطلاح «قلم به دست مزدور» برای اولین بار در میان اینکاها رواج پیدا کرد. آن ها هر ساله در هنگام برداشت محصول، جشنی داشتند که در آن، هر کشاورز می توانست در یک شب، با قلمی که در دست دارد، ستون های معبد اصلی شهر را رنگ کند.
برنده کسی بود که ستون های بیشتری را رنگ می کرد. روزی، کشاورز زرنگی برای برنده شدن، چندین قلم به دست استخدام کرد و آن ها را به مزدوری گرفت تا بتواند در یک شب، ستون های بیشتری را رنگ کند. کشاورزان دیگر از این وضع ناراضی بودند و او را متهم به استفاده از قلم به دستان مزدور کردند و نه تنها جایزه اش را ندادند، بلکه کل محصول را هم شبانه آتش زدند تا برای سایر قلم به دستان مزدور و افرادی که در پی استخدام آن ها هستند، درس عبرتی شود!
امروزه، با رواج تایپ رایانه ای و تایپ با گوشی های هوشمند، تقریبا قلم تبدیل به یک ابزار تزیینی و نمادین شده است و اصولا خط ها بر کیبوردها می رود تا قلم ها. در پایان، جا دارد فرهنگستان با سخت گیری و سخت کوشی ای که همگان در آن سراغ داریم، گیر بدهد و به جای واژه منسوخ «قلم به دست مزدور!» که از اقوام بیگانه اینکاها وارد زبان پارسی شده است، واژه «صفحه کلید به دستان مزدور!» را جایگزین کند!
می گویند اولین قانون اساسی آمریکا با پر نوشته شده است. پس دیر زمانی نیست که خودکارها و قلم های موجود در بازار، جایگزین پر برای نوشته شده اند.
این تصویر گویای بهایی است که پرندگان قرن ها برای قلم به دست شدن بشر پرداختند!
ماهنامه خط خطی
یادداشت سردبیر:
با تشکر فراوان از آقای جهانگرد از اعضای فعال سایت که این مطلب را برای ما ارسال کرده اند.
