کمی ذوق هنری، قدرت خلق یک اثر نو، تخیل قوی و روحیه کار گروهی، همه ی آن چیزی ست که شما برای معمار شدن نیاز دارید. اگر به هنر علاقه مندید و قدری با فن مهندسی ساختمان آشنایی دارید رشته مهندسی معماری رشته ایده آل شماست. این رشته تلفیقی ست خارق العاده از فن و هنر و قدمتی بسیار طولانی در تاریخ ایران و جهان دارد.
مهندس در لغت به معنای هندسه دان، به شخصی گفته می شود که با هندسه و مباحث هندسی سر و کار دارد و معمار هنرمندی ست که به کمک مباحث هندسی بنایی خلق می کند که گاه تا هزاران سال باقی ست و هویت یک جامعه به شمار می رود.
در گذشته به جای کلمه معمار، از مهراز استفاده می‌کردند. معمار فردی است که تفکرات ناب و خلاقانه خود را بر اساس تعاریف مختلف با توجه به فرهنگ – سبک معماری منطقه – اقلیم – دید و منظر مناسب – کاربری فضا و فاکتورهای مهم دیگری اتود می‌زند. معماری یکی از هفت هنر اصلی است و معمار هنرمند است و آثار او در زمره آثار هنری بررسی می‌شود. او باید دارای قدرت تجسم بالا، ذوق هنری و خلاقیت باشد و عناصر زیبایی شناختی بصری را بشناسد.
پیشینه معماری ایران به حدود ۱۰۰۰ سال پیش از اسلام می‌رسد و پس از ظهور این دین نیز تاکنون شاهد بیش از ۱۴۰۰ سال معماری ایرانی- اسلامی هستیم. از قدیم‌الایام معماری ایران دارای دو نظام کلی آموزش بوده است. یکی از این دو، نظام آموزش سنتی معماری است، که ریشه در قرون و اعصار دارد و انتقال اطلاعات و مفاهیم در ان به‌صورت سینه به سینه، مدیدی و مدادی انجام پذیرفته است و نظام دوم، با ظهور مدارس معماری در ایران و تحت عنوان نظام آموزشی آکادمیک و کلاسیک به وجود آمده است.
اهمیت بازشناسی آموزش معماری در کشور نیز آنجا بیشتر جلوه می‌نماید، که غالباً در مقام مقایسه معماری و معماران معاصر با معماری و معلمان گذشته بر می‌آییم. این در حالی است که معمار معاصر را محصول آموزش دانشکده‌های معماری امروزی و معمار گذشته را حاصل آموزش سنتی معماری می‌پنداریم.
معمار چه می کند؟
کسی که طراح و سازنده بناها و ساختمان ها می باشد، مهندس معمار است. مهندس معمار، نقشه های ساختمان های جدید و برنامه بازسازی و محافظت از ساختمان های قدیمی را طراحی می کند. همچنین کار مهندس معمار طرح ریزی ترکیب و نحوه قرار گیری مجموعه ای از ساختمان ها و فضاهای اطراف آنها نیز می باشد. او این کارها را با تکیه بر علم مهندسی، ذوق هنری و شناختی که از فرهنگ، آداب و رسوم، جغرافیای انسانی و طبیعی محل مورد نظر خود دارد، انجام می دهد.
معمار کسی که معماری می‌کند. طراح اوست و نظارت مستقیم بر فعالیت دیگر مهندسین عمران – تأسیسات الکتریکی – تأسیسات مکانیکی دارد. در واقع معمار ناظر نهایی و هماهنگ کننده کلیه نقشه‌های یک بنا شامل نقشه‌های معماری و طراحی – نقشه‌های محاسبات سازهای و نقشه‌های تأسیساتی میباشد.
تفاوت رشته معماری و عمران
برای مقایسه بهتر این دو رشته شما یک انسان را در نظر بگیرید. این انسان نیازمند به اسکلت، گوشت، مو، ناخن و …. میباشد. بخشی که مربوط به اسکلت انسان است به طور مستقیم می توان به مهندس عمران نسبت داد و بخش ظاهری آن نظیر پوست و مو را به مهندس معمار.
در ساختمان سازی تصمیم گیری در زمینه اسکلت سازه نظیر تیرها، ستون ها، بادبندها، پی و … بر عهده مهندس عمران است و تصمیم گیری در زمینه نمای ساختمان، پلان های طبقات، دکوراسیون داخلی و …. بر عهده مهندس معمار است. البته در کل یک تعامل هم باید بین این دو وجود داشته باشد تا خواسته های دو طرف با هم تناقض پیش نیاورد.
هیچ وقت ما نمی توانیم دو تا چیز غیر همجنس رو باهم مقایسه کنیم و این سوال که عمران بهتر است یا معماری کاملا اشتباهی ست زیرا عمران و معماری از یک جنس نیستند که بتوان آن دو رابا هم مقایسه کرد . مهندسی عمران رشته ای از رشته های فنی مهندسی و معماری در مجموعه هنر قرار دارد که به قول معمارها این دو در یک اشل نمی گنجند.
تنها وجه مشترک این دو رشته در اینه که هر دو با ساختمان و ساخت و ساز بنا سر و کار دارند. مهندس عمران پروژه های بزرگ زیادی رو بر عهده می گیرد. پروژه هایی مانند سدسازی، راه سازی و … . اما عظیم ترین پروژه های یک معمار می تواند طراحی یک شهرک توریستی، یک هتل، فرودگاه، بیمارستان و … باشد.
روند کار مهندس معمار
اغلب افرادی که با این دو رشته آشنایی زیادی ندارند، کار مهندس معمار را از وظایف مهندس عمران می دانند و حال آنکه این دو رشته وظایف متفاوتی را در تهیه نقشه های یک ساختمان به عهده دارند.
برای ساخت هر سازه ای ابتدا باید نقشه های آن تهیه گردد. نقشه های یک ساختمان به دو دسته نقشه های معماری و نقشه های سازه تقسیم می شوند. نقشه های معماری باید قبل از نقشه های سازه و توسط مهندس معمار طراحی شوند. البته برای ساختمان های کوچک مهندس عمران نیز می تواند نقشه های معماری را خودش طراحی کند.
همانطور که مهندس معمار نیز در ساختمان های کوچک می تواند نقشه های سازه را خودش طراحی کند. ولی در سازه های بزرگ مثل برج های مسکونی یا تجاری، بیمارستان، دانشگاه و … نقشه های معماری باید توسط مهندس معمار طراحی شوند.
نقشه های معماری شامل پلان های مختلف ساختمان، برش و نمای ساختمان می باشد. محل و مشخصات کاربری ها (برای ساختمان مسکونی مثلا آشپزخانه، اتاق خواب، هال، اتاق نشیمن و …) در این نقشه ها مشخص می شوند.
نقشه های سازه که توسط مهندس محاسب که یک مهندس عمران (و یا مهندس معمار برای ساختمان های کوچک) است، طراحی می شوند. این نقشه ها شامل جزئیات و نحوه اجرای اسکلت و اجزای سازه ای است.
آینده شغلی رشته مهندسی معماری
این یک واقعیت است که همه ی کسانی که از دانشکده معماری فارغ التحصیل می شوند پروانه نظام مهندسی نمی گیرند و موفق به راه اندازی یک دفتر مهندسی نمی شوند. شایداز مزیت های رشته معماری بازار کار گسترده این رشته باشد. موقعیت های شغلی مهندس معمار عبارتند از:
– طراحی (تک بنا یا مجموعه زیستی کوچک)، از طراح های اولیه تا مراحل اجرایی کار و طراحی اجزا و عناصر تشکیل دهنده بنا
– رهبری و سرپرستی دفاتر مشاور معماری (مهندسی مشاور(
– نظارت عمومی و عالی بر صحت انجام کار در عملیات اجرایی ساختمانی (مهندسی ناظر)
– مدیریت و هماهنگی اجرایی پروژه‌های معماری (مدیریت پروژه)
– تأسیس و سرپرستی مؤسسات پیمانکاری و احداث ساختمان
– همکاری با کلیه متخصصینی که کار آنها به نحوی با ساماندهی محیط زیست مرتبط است. مانند اکولوژیست‌ها، جغرافی دانان، اقلیم شناسان، برنامه ریزان اقتصادی و اجتماعی …
– طراحی پارک‌ها و میادین شهری و محوطه سازی آنها
– مشارکت در پروژه‌های برنامه ریزی و طراحی شهری و شهرسازی
– طراحی تک بناها در مقیاس کوچک و انجام دکوراسیون داخلی
– انجام کارهای پژوهشی و آموزشی در زمینه طراحی فضا
– تدریس در هنرستان ها به عنوان هنر آموز رشته معماری و نقشه کشی
– استخدام در کلیه سازمان های دولتی نظیر شهرداری، مسکن و شهرسازی، بنیاد مسکن، بانک ها ( به عنوان کارشناس ارزیابی) و …
– کار به صورت آزاد: معمار در طول دوران تحصیل به کار با نرم افزارهای نقشه کشی و طراحی آشنا می شود. اگر این آشنایی سطحی با کار بیشتر به تسلط تبدیل شود می تواند منبع در آمد خارق العاده ای به همراه داشته باشد.)
– طراحی دکوراسیون داخلی و ایجاد کارگاهی برای تولید محصولات طراحی شده معمار مانند کارگاه کابینت سازی
– فارغ‌التحصیل معماری آمادگی کار در رشته‌های مرتبط با معماری مثل طراحی صحنه یا طراحی صنعتی را نیز دارد.
آقایان یا خانم ها، کدامیک برای مهندسی معماری مناسب ترند؟
با توجه به وضعیت رو به رشد انواع ساخت و سازهای مسکونی، تجاری، فرهنگی و … و سود آور بودن این عرصه، به نظر می رسد بازار کار نسبتا مناسبی پیش روی مهندسان معماری باشد. لازم به ذکر است که در این شغل معمولا آقایان راحت تر می توانند شغل خود را بیایند و یا برای پروژه های ساخت و ساز قرارداد ببندند. البته موفقیت مهندس معماری در یافتن موقعیت شغلی مناسب، بیشتر به میزان علاقه، مهارت، دانش و تجربه و کارنامه فعالیت او بستگی دارد.
مهندس معمار همواره با شغل خود زندگی می کند.
کار رشته معماری به گونه ای نیست که فقط به ساعات خاصی از روز اختصاص داشته باشد. معمار همواره با شغل خود درگیر است.
معماری منظر چیست؟
معماری منظر رشته ای است که از لحاظ آموزش آکادمیک در کشور ما عمر کوتاهی دارد و هنوز جایگاه واقعی خود را در فرهنگ عمومی و جامعه حرفه ای به دست نیاورده است. علت این امر را می توان در عدم ارائه تعریفی جامع از آن برای عموم، مشخص نبودن حوزه فعالیت آن و تداخل رشته های وابسته جستجو کرد.
این تخصص یک تخصص بین رشته ای است که ریاضیات، علوم مهندسی، هنر، تکنولوژی علوم اجتماعی، سیاست و فلسفه را شامل می شود.
فعالیت معمار منظر می تواند از طراحی یک پارک ملی تا طراحی زیر ساخت های شهری و مدیریت زمین های بکر و احیا؛ اراضی مخدوش شده مثل معادن یا محوطه های دفن زباله را در بر می گیرد. معمار منظر بر روی انواع ساختارها و فضاهای بیرونی اعم از کوچک و بزرگ، روستایی و شهری با مصالح نرم و سخت و مسائل هیدرولوژیکی و اکولوژیکی متفاوت فعالیت می کند.
موفق باشی
