اختصاصی نشریه اینترنتی نوجوان ها
استخوان ها، ماهیچه ها و مفاصل
هر بار که شما به علت به موقع رسیدن به کلاس خود شروع به دویدن با حداکثر سرعت می کنید یا در استخر مشغول شنا هستید، از استخوان ها، عضلات (ماهیچه ها) و مفاصل خود استفاده می کنید. بدون این قسمت های مهم، بدن شما قادر به تحرک نخواهد بود. نشستن، ایستادن، راه رفتن و دویدن فعالیت های همیشگی و روزمره ای است که شما با هماهنگی این سیستم بسیار دقیق می توانید انجام دهید.
استخوان ها:
از سر تا انگشتان پا ،استخوان ها هستند که به شکل دهی بدن کمک می کنند. علاوه بر حفظ ظاهر بدن، وظیفه مهم دیگری که آن ها بر عهده دارند محافظت از اندام های داخلی بدن است. جمجمه از مغز محافظت می کند و باعث شکل گرفتن صورت و چهره می شود. ستون فقرات محافظ نخاع (که مانند طنابی پیام های مغز را به کل بدن می رساند) می باشد.
دنده ها مانند یک قفس پناهگاه قلب، ریه ها، کبد و طحال هستند .وظیفه لگن محافظت از مثانه و روده ها و همچنین دستگاه تولید مثل البته تنها در جنس مؤنث می باشد. استخوان ها با وجود وزن بسیار کم، برای تحمل وزن کل بدن به اندازه کافی قوی هستند.
عضلات و مفاصل:
جاهایی از بدن را مفصل می گوییم که دو استخوان با هم برخورد می کنند. آن ها باعث انعطاف پذیر بودن بدن می شوند و بدون آن ها بدن قادر به حرکت نیست. عضلات و ماهیچه ها نیز برای تحرک لازمند. آن ها توده های سخت و دارای بافت الاستیکی هستند که وقتی استخوان ها در حرکتند با کشش خود حرکت آن استخوان ها را کنترل می کنند.
استخوان ها، عضلات و مفاصل (البته به همراه تاندون ها، رباط ها و غضروف ها) سیستم عضلانی بدن را تشکیل می دهند و انسان را قادر به انجام فعالیت های فیزیکی روزمره خود می سازد.
استخوان چیست و چه کار می کند؟
اسکلت بدن انسان از 206 استخوان ساخته شده است. استخوان پیش از تولد شروع به تشکیل شدن و رشد کردن می نماید. در ابتدای زمان تشکیل شدن، اسکلت، غضروفی انعطاف پذیر است اما در عرض چند هفته روند تکامل آن آغاز می گردد. استخوان با جایگزینی دو جزء اصلی ــ فسفات کلسیم و کلاژن که ماده ای چسبناک است ــ جای خود را با غضروف عوض می کند. این روند تکامل 20 سال طول می کشد و در پایان این مدت، استخوان به نهایت استحکام خود می رسد. استخوان های کودکان و نوجوانان از استخوان های بزرگسالان کوچک تر و دارای قسمت هایی به نام “مناطق رشد” می باشد. این مناطق رشد همان غضروف هایی هستند که جای خود را به مرور با مواد معدنی استخوان ساز عوض می کنند. از آن جا که دختران، زودتر و در سن پایین تری نسبت به پسران بالغ می شوند، تبدیل غضروف به استخوان سخت در دختران در سنین پایین تر شروع می گردد. البته استخوان ها در بقیه طول عمر نیز مدام در حال بازسازی و تغییر شکل هستند. استخوان ها از 3نوع سلول تشکیل شده اند.
1)سلول هایی که در مواقع آسیب های جدی به ترمیم آن کمک می کند.
2)سلول هایی که استخوان جدید می سازند که سلول های بالغ نامیده می شوند.
3)سلول هایی که مسئول شکل دهی آن حتی بعد از شکستگی هستند.
دسته سوم در بدن کودکان و نوجوانان بسیار فعال ترند و نقش مهمی در چگونگی رشد و ترمیم استخوان ها بعد از شکستگی ایفا می کنند.
استخوان ها از کلسیم، فسفر، سدیم و پروتئین کلاژن ساخته شده اند. کلسیم عامل سخت و غیر شکننده بودن استخوان است و این امکان را برای آن ایجاد می کند که بتواند وزن خود و بقیه اجزاء بدن را تحمل نماید. البته استخوان در مصرف کلسیم حریص نیست بلکه به اندازه نیاز خود استفاده کرده و بقیه را در خود ذخیره می کند و در مواقع نیاز دیگر اجزاء بدن از طریق جریان خون کلسیم را به آن ها می رساند. مقدار برخی از ویتامین ها و مواد معدنی که انسان مصرف می کند بر چگونگی ذخیره کلسیم در بدن تأثیر مستقیم دارد. از این جمله مواد و البته مؤثرترین آن ها ویتامین D می باشد.
بنا بر موارد ذکر شده نتیجه می گیریم: نوجوان های عزیز که در سن حساس رشد قرار دارند از خوردن و مصرف موادی که به رشد و نمو و صد البته سلامت استخوان ها کمک می کند غافل نشوند.
در داخل بسیاری از استخوان ها قسمت نرمی به نام مغز استخوان وجود دارد که سلول های خونی در آن جای گرفته اند و شامل سلول های بنیادی هستند که در تولید سلول های قرمز خون، پلاکت ها و برخی گلبول های سفید مؤثرند.
در مطالب قبل گفته شد که سلول های قرمز، اکسیژن را توسط خون به اجزای بدن می رسانند، پلاکت ها در انعقاد خون و ترمیم زخم و جراحت مؤثرند و سلول های سفید با عفونت ها در بدن مبارزه می کنند. پس سلامت استخوان در کارکرد دیگر اجزای مهم بدن نقش تعیین کننده ای را داراست.
استخوان از 2 نوع بافت تشکیل شده است: 1)بافت فشرده 2)بافت اسفنجی
بافت اول جامد و شامل قسمت خارجی استخوان است که باعث شکل گیری اسکلت بدن می شود. بسیار قوی و محکم است و می توان آن را به عاج فیل تشبیه کرد. چاله ها و کانال های بدن توسط این بافت ساخته شده اند. حمل عروق خونی و اعصاب بوسیله همین غشای خارجی استخوان انجام می شود.
بافت دوم مانند اسفنج توخالی است که در داخل بافت اول قرار دارد و محل قرار گرفتن سلول های قرمز و سفید می باشد.
استخوان های بلند با تسمه ای محکم به هم وصل می شوند که رباط نامیده می شود.
در جایی که استخوان ها به هم می رسند، ماده پلاستیکی به نام مفصل آن ها را پشتیبانی می کند و آن ها را از سایش محافظت می نماید و باعث انعطاف پذیری استخوان ها می شود.
عضلات چه هستند و چه کار می کنند؟
استخوان ها به تنهایی کار نمی کنند، آن ها به کمک عضلات و مفاصل نیاز دارند تا بتوانند حرکت کنند. عضلات علاوه بر ایجاد امکان فعالیت فیزیکی، در رشد و بقای دیگر اجزای بدن نیز مؤثر است مثل جویدن غذا و پس از آن هدایت آن از طریق دستگاه گوارش. بدن انسان بیش از 600 ماهیچه دارد که نیمی از وزن بدن را تشکیل می دهند. آن ها بوسیله بافت طناب مانند محکمی که تاندون نامیده می شود به استخوان وصل شده و امکان حرکت کردن را ایجاد می کنند. زمانی که شما انگشتان دست خود را تکان می دهید، می توانید حرکت تاندون ها را در پشت دست خود مشاهده کنید.
3 نوع عضله یا ماهیچه در بدن انسان موجود است:
1)عضلات اسکلتی:
به استخوان ها متصلند و عمدتا” در پاها، بازوها، شکم، قفسه سینه، گردن و صورت قرار گرفته اند. این عضلات، عضله های خط دار نیز نامیده می شوند زیرا در زیر میکروسکوپ مشاهده شده که دارای الیافی افقی و راه راه هستند. این عضلات اسکلت را به شکل بدن در کنار هم نگه می دارند و شما را قادر به انجام حرکات روزمره خود می سازند. هم چنین ابن عضلات، ارادی شناخته شده اند زیرا می توان حرکت و عمل آن را کنترل کرد. آن ها به راحتی می توانند با قدرت و سریع منقبض یعنی کوتاه و سفت شوند ولی زود خسته می شوند و بین عملکرد خود به استراحت نیاز پیدا می کنند.
2)عضلات صاف یا غیر ارادی:
این نوع عضله نیز از الیاف ساخته شده اما خط دار نیست و ظاهری صاف دارد.
این ها عضلات غیر ارادی اند زیرا به طور کلی به صورت خودکار و اتوماتیک کار می کنند و نمی توان آگاهانه آن ها را کنترل کرد. دیواره های معده و روده نمونه هایی از عضلات صاف هستند که به شکستن غذا و حرکت آن از طریق سیستم گوارش کمک می کنند. هم چنین این عضله در دیواره رگ های خونی باعث ایجاد فشار جریان خون در عروق و کنترل آن می شود. عضلات صاف مدت بیشتری نسبت به عضلات اسکلتی در یک روند طولانی تر فعالیت می کنند زیرا آن ها به راحتی خسته نمی شوند.
3)عضلات قلب:
دیواره های اتاق مانند قلب، تقریبا” به طور کامل از فیبرهای عضلانی تشکیل شده است. عضله قلب از نوع غیر ارادی است. انقباضات قدرتمند، ریتمیک و یکنواخت این عضله عامل تپیدن و بیرون دادن خون از قلب می شود.
