آلبینیسم یا زالی چیست ؟ حتما داستان زال و سیمرغ را که فردوسی در شاهنامه نقل کرده است می دانید. خداوند به سام، پهلوان نامی ایران، فرزندی عطا می کند که همه موهای بدنش سپید است و سام تصور می کند که این کودک اهریمنی است و دستور می دهد که او را دور کنند اما سیمرغ او را با خود می برد و پرورش می دهد و بعدها در جوانی، پدر دوباره او را می پذیرد و در نهایت زال پدر رستم می شود.
این داستان قدیمی ترین اشاره به ناهنجاری زال بودن در داستان های ایرانی است و از این جهت نیز به کسانی که دچار این مشکل هستند زال می گویند اما واقعیت چیست؟
زالی در انسان ها و حیوانات
زالی یک ناهنجاری ارثی کمیاب است که دلیل آن کمبود رنگدانه ملانین است. نقص در تولید ملانین و فقدان جزئی یا کامل رنگدانه در پوست، مو و چشم ها از جمله ویژگی های این بیماری هستند. این بیماری موروثی در انسان ها (بر تمام نژاد ها تاثیر می گذارد)، پستانداران، ماهی ها، خزندگان و دوزیستان یافت می شود.
زالی چشمی – پوستی که شایع ترین نوع آلبینیسم است به صورت یک ویژگی ارتجاعی غیر کروموزومی منتقل می شود. نقص ژنتیکی در ناکارآمدی یک آنزیم خاص ناشی می شود. این ناکارآمدی با تولید ملانین در بافت های آسیب دیده دخالت می کند. افرادی که مبتلا به زالیسم هستند از زمان تولد در پوست، مو و چشمان یا گاهی اوقات به تنهایی در چشمان کم رنگدانه یا بدون رنگدانه هستند.
در افرادی که دچار آلبینیسم چشمی – پوستی هستند، پوست، مو و چشمان همگی تحت تاثیر قرار می گیرند. پوست نمی تواند به رنگ قهوه ای در آید و دچار پیری زود رس می شود زیرا ملانین به حفاظت پوست در مقابل تابش نور ماوراء بنفش خورشید کمک می کند. افراد مبتلا به زالیسم زمانی که بیش از اندازه در مقابل خورشید قرار گیرند بسیار سریع تر از افراد سالم دچار سوختگی پوست می شوند.
این افراد باید برای اجتناب از آسیب پوستشان مراقبت های لازم را انجام دهند، مانند استفاده از لوسیون، کرم ضدآفتاب و پوشیدن کلاه و لباس مناسب. به علاوه، احتمال مبتلا شدن به سرطان پوست در بخش هایی از پوست که در معرض آفتاب بوده است بیشتر می شود.
مشکلات چشمی در آلبینیسم
مشکلات چشمی در آلبینیسم از رشد غیر طبیعی رتین چشم و الگو های غیر عادی اتصالات عصب بین چشم و مغز به وجود می آید. بسیاری از این افراد دارای دید کمی هستند. مشکلات چشمی تاثیر گذار بر افراد مبتلا به زالیسم می توان به نور هراسی (عدم تحمل نور)، حرکات پرشی غیر عادی، نزدیک بینی و لوچی چشم نام برد. عینک اغلب از سن پایین با تجویز چشم پزشک مورد استفاده قرار می گیرد و عینک رنگ تیره به کاهش نور هراسی کمک می کند.
