تمرکز یک حالت پیچیده ذهنی است. نکته جالب توجه و طنز آمیزی که در مورد تمرکز می‌توان ذکر کرد این است که هر چه بیش تر دربارة تمرکز، فکر می‌کنید یا درباره آن نگران می‌شوید، کمتر می‌توانید بر تکلیف فعلی خود متمرکز شوید. همین نکته توضیح می‌دهد چرا راه بردهایی که به منظور افزایش تمرکز تدوین یافته‌اند غالبا به طور غیرمستقیم و با متمرکز شدن روی حذف عوامل سلب آرامش به مساله تمرکز می‌پردازند. هر چند برای اصلاح تمرکز، راه حل های قطعی کمی وجود دارد ولی خوشبختانه در مورد اکثر افراد اهل مطالعه، چه مشکل در زمینه تمرکز داشته باشند و چه نداشته باشند و بخواهند صرفا توانایی فعلی خود را افزایش دهند، گام اولی که باید بردارند یکی می‌باشد آن هم تحلیل دقیق کارهایی است که تمرکز افراد را بر هم می‌زند. اغلب مؤثرترین گام جهت اصلاح و بهبود تمرکز است. در این جا خلاصه‌ای از این عوامل ارائه می‌شود تا زمینه‌ای برای فهم مشکل خاص شما به دست آید.
کارهایی که باعث به هم خوردن آرامش هنگام مطالعه می شود:
محل مطالعه
زندگی در منزل یا بیرون می‌تواند مشکلاتی مثل سر و صدا یا یک محیط نامناسب ایجاد کند. آشنایی با این مساله که چگونه مکانی ساکت و راحت برای مطالعه بیابیم یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین شیوه‌های اصلاح تمرکز است.
حواس پرتی‌های ناشی از شرایط بدنی
خواب نامنظم، فعالیت‌ها و عادات غذایی می‌تواند بدون تردید علت مشکلات تمرکز باشد. اغلب ما تمایل داریم ارتباط میان سلامت جسمی و عملکرد هوشی را نادیده بگیریم.
دستیابی به یک رژیم مناسب غذایی و رعایت آن می‌تواند عملکرد فیزیولوژیکی مغز شما را در بالاترین سطح حفظ کند. راهبردهای مدیریت زمان (تنظیم و برنامه ریزی وقت) مانند برنامه ریزی زمان مطالعه بر مبنای اوج و افت توان جسمی این اطمینان را به دست می‌دهد که توانایی بدنی شما برای تمرکز در بهترین شکل آن فراهم شده است.
با خود صحبت کردن
خیلی‌ها نمی‌دانند که ما به هنگام انجام تکالیف از جمله هنگام مطالعه به شکل خاموش با خودمان صحبت می‌کنیم.
صحبت با خود می‌تواند فعالیت‌ها و رفتارها را در ما برانگیزد و مورد تشویق قرار دهد و به سر و سامان دادن آنچه بعدا انجام می‌دهیم کمک کند. ما از طریق صحبت با خود بر جریان پیشرفت خود نظارت می‌کنیم ولی اگر همین گفتگوی با خویش بیش از اندازه ارزشیابانه یا انتقادی صورت گیرد بر تمرکز اثر منفی می گذارد. آیا تا به حال تجربه نگارش یک مقاله را داشته‌اید که در همان سطر اول آن گیر کرده‌اید و ناکام شده‌اید؟ مقصر اصلی یک ویراستار درونی بسیار سخت گیر بوده است. مقایسه توانایی خود با توانایی دیگران و انتظار غلط داشتن در مورد مدت و کیفیت تمرکزی که باید داشته باشیم می تواند مسئول شکل گیری یک گفتگوی منفی با خویش باشد. با کمی تمرین شما می‌توانید یاد بگیرید هر خصیصه درونی مختل کننده خود را اداره کنید.
انگیزه
بسیاری از افرادی که از مشکلات تحصیلی رها هستند و در محیط های مختلف آموزشی موفق می‌شوند اغلب توانایی شان را در اداره امور بر مبنای انگیزش خویش تعریف می‌کنند:
تو باید راه یابی به دانشگاه را بخواهی. تو باید بدانی چرا این جا هستی؟ گاهی اوقات سخت گیری ها درباره درس، رشته تحصیلی یا حتی صرف در دانشگاه بودن موجب مشکلاتی در زمینه تمرکز می‌شود.
راهبرهایی که در زمینه مقابله با مشکلات ناشی از حدت و شدت انگیزه ها وجود دارد از تمرین روی هدف برگزینی ساده تا خود ارزیابی‌های مفصل را شامل می‌شود.
مشاوران تحصیلی در هر مؤسسه‌ای می‌توانند در مورد انتخاب درس و برنامة درسی رهنمودهای ارزشمندی ارائه دهند. شما می‌توانید از دفاتر مشاوره مطالبی در زمینه مساله انگیزش ـ تمرکز به دست آورید.
مشکلات شخصی
در مورد مسائلی که به شخص مربوط است حتی امور معمولی مثل قطع ارتباط با یک دوست می‌تواند یک اختلال جدی در توانایی تمرکز ایجاد کند. در بیش تر موارد این امور مخل تمرکز، کوتاه مدت هستند و توانایی تمرکز به طور طبیعی به سرعت باز می‌گردد. موقعیت های جدی یا خفیف کمک بیرونی را گاه لازم می‌گردانند.
منبع: iransco.org
